اساطین

نوشت‌های یک زندگی فنی با ته مایه مذهبی

اساطین

نوشت‌های یک زندگی فنی با ته مایه مذهبی

چرا باید «خنده بازار» را نگاه کرد؟

سه شنبه, ۱ مرداد ۱۳۹۲، ۰۹:۵۱ ق.ظ

مجموعه تلویزیونی «خنده بازار» با رویکرد طنز انتقادی از نوروز سال 1390 در شبکه 3 پخش شد و تا به امروز (مرداد 1392) که سری هشتم آن در حال پخش است توانسته تماشگران زیادی پیدا کند.

هدف این برنامه غالباً انتقاد از برنامه های تلویزیونی ایرانی و غیر ایرانی است اما در این بین به معضلات روز و مسائل مهم داخل کشور هم می پردازد.

در نگاه اول شاید بیننده احساس کند که خنده بازار از نوع طنز سخیف و سطح پایین است اما کمی انصاف و کمی دقت بیشتر قطعاً این نظر را عوض خواهد کرد.

 

چهار دلیل وجود دارد که باید خنده بازار را نگاه کنیم:

 

1- ظرفیت انتقاد پذیری فرد و جامعه بالا می‌رود

هر چه میزان کمیت و کیفیت انتقاد در جامعه‌ای بیشتر شود و در مورد افراد/گروه های بیشتری از جامعه صورت بگیرد ظرفیت آن هم به طور کلی بالاتر می‌رود. ضمن اینکه در کنار انتقاد عموماً رشد صورت می‌گیرد و جالب این جا است که انتقاد های در قالب طنز و کنایه به شیوه ای که خنده بازار عرضه می‌کند، باعث ارتقاء سطح فرهنگ عموم مردم می‌شود و از آنجا که آستانه تحمل افراد را نیز بالاتر می‌برد عاملی برای کاهش خشونت ها و پرخاش گری ها و رفتارهای هیجانی در جامعه است.

 

2- لبخند می‌زنیم و لذت حلال می‌بریم

خنده بازار در حقیقت یک مجموعه تلویزیونی طنز است که مسائل روز را با شوخی و کنایه در هم می‌آمیزد و بدون توهین به نقد شونده، رفتارها و عملکردهای نابجا یا نادرست را گوشزد می‌کند.

چه اشکالی دارد که دیگران به اشتباهات ما به جای واکنش تند و عصبی، کمی لبخند بزنند؟

نکته مهم و مفید نقد در قالب شوخی این است که فرد نقد شونده در مقابل نقد کننده موضع سفت و سختی نمی‌گیرد و راحت‌تر مشکل خود را می‌پذیرد. حتماً تجربه این مورد را داشته اید، اگر نداشته‌اید کافی است یک بار امتحان کنید و نتیجه آن را ببینید.

 

3- تخلیه روانی می‌شویم

خیلی از ما ها، منظورم کسانی است که مدام در اینترنت وب‌گردی می‌کنند، از اخبار و اتفاقات مختلف و عجیب و غریبی اطلاع داریم و گاهی اوقات از بعضی از همین اخبار اصطلاحاً داغ می کنیم و کفری می‌شویم. می‌دانید که این جور مواقع حرف زدن با دیگران در مورد همان موضوع می‌تواند همچون سطل آبی آتش مان را بخواباند! حالا وقتی ببینید افراد زیادی در جامعه از آن موضوع باخبر هستند و در مورد آن حرف می‌زنند مطمئناً حالتان را بهتر می‌کند!
در این مورد خنده بازار بازدهی خوبی دارد و شما را کمی تخلیه روانی می‌کند پس موقع دیدن آن حس خوبی به دست خواهید آورد.

 

4- از اتفاقات مهم آگاه می شویم

راستش را بخواهید کسانی که توی اینترنت وب‌گردی می‌کنند و مدام خبر می‌خوانند هم اطلاع درستی از همه اخبار مهم ندارند، حالا شما حساب افرادی را بکنید که احتمالاً آخرین خبر مهمی که شنیده‌اند اختلاس 3 هزار میلیاردی است. با چند دقیقه ای که پای خنده بازار می‌نشینیم، علاوه بر اینکه ظرفیت انتقاد پذیری مان بالا می‌رود، لبخندی می‌زنیم و کمی تخلیه روانی می‌شویم، از اخبار و مسائل مهمی که گریبان گیر جامعه شده است نیز تا حدودی با خبر می‌شویم.

 

 

پی نوشت:

  - وب‌سایت برنامه «خنده بازار»

موافقین ۲ مخالفین ۱ ۹۲/۰۵/۰۱
رامین فیروز

کمدی

طنز

خنده بازار

نظرات  (۵)

عالی عالی عالی
سلام عزیز برادر. خوبی؟ یادقدیما بخیر. خوشحالم می بینمت.

شماره سه به نظرت یک نکته مدیریتی نیست؟ آقاجون اگر جایی خرابه درستش کنن، با این کارشون میخان کمی خشم مردم فروکش کنه! عین یک سوپاپ اطمینان.

باید اصلاحات از درون انجام بشه.
پاسخ:
علیکم السلام
خوبم الحمدلله، شما چطوری؟
راستش به جا نیاوردم!

در مورد مدیریت تا حالا مطالعه چندانی نداشتم و نمی دونم نکته مدیریته یا نه ولی خب ممکنه باشه...
ظاهرا عوامل این برنامه هم فقط دارن تلاش می کنن نقد کنن و متاسفانه نقد شونده ها هم چندان گوش هاشون بدهکار این حرف ها نیست...
۰۲ مرداد ۹۲ ، ۲۳:۳۸ امیر حصاری
سلام

جدیدا خیلی کم نگاه می کنم.
در بعضی از کارهای طنزشون مقداری توهین هم دیده میشه که فکر نمی کنم ارتباطی به ظرفیت انتقاد پذیری باشه، ولی در کل مجموعه خوبیه :)
پاسخ:
سلام

موافقم، گاهی یکم تند میرن
این برنامه حرمت شکنانه که چندی است در حال مسخره کردن خلق خدا است و حتی از عوامل ان به خاطرخوب مسخره کردن مردم به نام هنر تجلیل می شود ایا شایسته است که همه سکوت کنند و از صدا و سیما انتقاد نکنند این برنامه به طور علنی دارد مردم و به خصوص عوامل خود صدا و سیما را مسخره می کند که این عمل ناقض نصح صریح قران است و با سرپوش طنز گذاشتن روی ان به لودگی و مسخرگی می پردازند طبق فتوای تمام مراجع به طور کلی استهزا و هتک حرمت مومن حرام است و من با این عقل ناقص اینگونه به نظر می رسد که هنرهای که شایسته عنوان هنرنیستند مانند کاریکاتور و همین طنز از سوی کفار و دشمنان خدا به خاطر دشمنی با خدا و قران روانه کشور ما شده اند و با نام برجسته کردند ویژگی های افراد به ان می خواهند جنبه دینی و اسلامی ببخشند ولی خدا می داند که این گناه و دشمنی با خدا است مومنین متوجه و هوشیار باشید همانگونه که امام در سال 58 در سخنرانی گفتند دشمن عواملی را وارد نظام کرده که نتیجه انرا 30 سال دیگر خواهید دید ایا ندید فتنه 88 را و این اعمال ضد دینی نیز از برنامه های شیطان است استهزا اخرین حربه شیطان است مگر کاریکاتور پیامبر کشیده نشد اینها می خواهند کم کم قبح گناه را از بین ببرند تا بعد اگر یک روز بطور علنی قران را مسخره کردند کسی نگوید این چیست و السلام به امید بصیرت.
استهزاء در قرآن
  استهزاء از ریشه «هـ – ز- ء»در لغت به معنای طلب تحقیر است با هر وسیله‌ای که صورت گیرد.[1]
 در اصطلاح عبارتست از مسخره کردن افراد، یا برخی امور با گفتار یا کردار، مانند اشاره با چشم یا دیگر اعضای بدن[2] که این عمل بیشتر به قصد تحقیر و توهین دیگران صورت می‌گیرد، گاهی نیز با اهداف دیگری مانند جبران کمبود شخصیت، تقویت روحیه خود یا تضعیف روحیۀ دیگری انجام می‌شود.
  این مفهوم در قرآن کریم با واژه‌های «هزء» و مشتقات آن 34 بار و «سُخْر» و مشتقات آن 16 بار بکار رفته است که بیشتر لغویان این دو واژه را به یک معنا دانسته‌اند.[3]
  آیاتی که در قرآن سخن از استهزاء به میان آورده، بیشتر مربوط به حوزه عقیده و دین بوده که در آن جبهه مخالف انبیای الهی، مؤمنان، وحی، آیات قرآن، معاد و حتی خداوند را به تمسخر گرفته و از استهزاء به صورت حربه‌ای برای رویارویی با دین خدا بهره می‌جستند، در آیاتی نیز استهزاء در حوزه اخلاق مطرح شده که در آن خداوند مؤمنان را از تمسخر یکدیگر منع کرده است. از بررسی تمام آیاتی که پیرامون «استهزاء» هستند، آنچه که بدست می‌آید حکم استهزاء، منشأ آن، آثار و پیامدهای این صفت مذموم اخلاقی و  نیز راههای مقابله با استهزاء گران است.
حکم استهزاء:
  استهزاء دیگران “ظلم” است. قرآن در آیه 11 سوره حجرات مؤمنان را از تمسخر دیگران منع کرده و در پایان می‌فرماید: «اگر از عمل خویش توبه نکنند ظالم‌اند»:
«یا ایّها الّذینَ امَنوا لایَسْخَرْ قومُ مِن قومٍ…و مَن لَمْ یَتُبْ فاُولئِکَ هُمُ الظّالمُونَ»
  با توجه با آیات متعددی که در آن، انسانها از استهزای مؤمنان، آیات الهی و دین نهی شده‌اندبه مرتکبان این عمل وعده عذاب الهی داده شده بر می‌آید که استهزاء عملی حرام است که خداوند آن­را قبیح و ناپسند و استهزاء گران را مجرم شمرده است.[4]
ریشه‌های استهزاء:
  استهزاء چه در حوزه عقیده باشدچه در حوزه اخلاق، منشأ و ریشه‌های متعددی دارد، برخی از این ریشه‌ها از دیدگاه قرآن عبارتند از:
1-    برتری طلبی و غرور: حس برتری جوئی گاهی باعث می‌شود که
انسان دیگران را از خود کوچکتر بپندارد و آنها را استهزاء کند.
«یا ایّها الّذینَ امَنُوا لایَسْخَرْ قَومُ مِن قومٍ عَسی اَن یَکُونوا خَیراٌ مِنْهُم…» (حجرات/ 11)
  کلمه “خیراٌ” افزون بر اینکه منشأ استهزاء را بیان می‌کند، این برتر بودن ظاهری را نیز نفی می‌کند.[5]
2-    دنیا طلبی: گاهی داشتن ثروت و دلبستگی به دنیا موجب
استهزای افراد فقیر می‌شود.
«زُیّنَ للذّین کَفرُوا الحَیوةُ الدّنیایَسخَروُنَ مِنَ الذّینَ امَنُوا…»(بقره/ 212)
  ابن عباس نقل می‌کند که این آیه درباره گروهی از اشراف قریش نازل شد که عمار و بلال را به سبب تهیدستی مسخره می‌کردند.[6]
  از دیگر ریشه‌های استهزاء که قرآن به آنها اشاره کرده است می‌توان به جهالت (بقره/ 67)،‌عدم تعقل (مائده/ 58)، دشمنی و انتقام (مائده/ 58،59)، گناه و اصرار بر آن (روم/ 10) اشاره کرد.
آثار و پیامدهای استهزاء:
استهزای مؤمنان، دین و آیات الهی در دنیا و آخرت پیامدهای متعددی دارد:
1-   هلاکت دنیوی: استهزای پیامبران الهی از سوی امتهای پیشین
باعث شد که خداوند آنان­را دچار هلاکت دنیوی کند.
«وما یأتیهِمْ مِنْ نَبّیّ الّا کانُوا بهِ یَستَهزِءُونَ، فَاَهْلَکنا اَشدَّ مِنهمْ بَطشاٌ ومَضی مَثلُ الاَوّلینَ» (زخرف/ 7،
2-   حبط اعمال: باطل شدن اعمال از دیگر آثار استهزاء آیات خدا و
پیامبران است.
«اولئک الذینَ کَفَرُوا بِایاتِ رَبِهِم و لِقائه حَبِطَت أعمالُــهم… ذَلکَ جَزاوهُـــم جَهَنّم بِما کَـــفَرُوا وَاتَّخَذُوا ایاتی و رُسُلی هُزُواٌ»(کهف 105 ، 106)
  در این دو آیه خداوند حبط و نابودی اعمال و در نتیجه جهنم را نتیجه استهزاء‌ آیات خداوند و فرستادگانش توسط کفار می‌داند.[7]
3-   مورد استهزاء واقع شدن:
  کافرانی که مؤمنان را در دنیا استهزاء کرده‌اند، در آخرت مورد تمسخر
آنان قرار خواهند گرفت.8
«اِنّ الّذینَ اَجْرَمَوا کانُوا مِنَ الّذینَ امَنُوا یَضْحکُونَ…فَالیَومَ الّذینَ ءامَنُوا مِنَ الْکُفارِ یَضحَکونَ »(مطففین/ 29، 30، 34، 35)
  در قرآن آثار دیگری برای استهزاء ذکر شده است همچون فراموشی خداوند، ارتداد، حسرت در روز قیامت، خواری و عذاب اخروی.
برخورد با استهزاء گران:
  قرآن کریم در آیاتی بطور مستقیم یا غیرمستقیم، راههای گوناگونی را برای برخورد با استهزاء گران ارائه داده است که به دو مورد اشاره می‌کنیم:
1-   ترک همنشینی با آنها:
« وَاِذا رَأیْتَ الّذینَ یَخُوضُونَ فی ایاتِنا فَاَعرِضْ عَنْهُمْ حتّی یَخُوضُوا فی غَیْره» (انعام/ 68)
  در این آیه قرآن صراحتاٌ امر به ترک همنشینی با کسانی را دارد که آیات خداوند را به تمسخر می‌گیرند.
2-   ترک دوستی:
«یا ایّها الّذینَ امَنُوا لا تَتَّخِذُوا الَّذینَ اتَخَذُوا دینَکُم هزواً ولَعباً…اولیاءَ»(مائده/ 57)
  در این آیه نیز قرآن صراحتاٌ به مؤمنین دستور داده که از دوستی با کسانی که آیات خدا و دینش را به استهزاء و بازی می‌گیرند بپرهیزند.
از دیگر آیات قرآن راههای دیگری هم بدست می‌آید (در مقابل استهزاء کافران) همچون صبر و یاد خداوند، موعظه و نصیحت، مقابله به مثل…


[1] . التحقیق، ج 11، ص 256،مادۀ هـ ز ء.
[2] . جامع السعادات، ج 2، ص 287.
[3] . لسان العرب، ج 15، ص 84مجمع البحرین، ج 4، ص 425«هزأ».
[4] . الفرقان، ج 1314، ص 139 – راهنما، ج 9، ص 174.
[5] . نمونه، ج 22، ص 179- الفرقان، ج 26و 27، ص 243-244.
[6] . مجمع البیان، ج 2، ص 540- 541
[7] . مجمع البیان، ج 6، ص 767- نمونه ج 12، ص 562
یک روز بعد از زلزله شمال غرب کشورکه موجب اندوه عمیق گردید و بدین سبب در آذربایجان دو روز عزای عمومی اعلام شده بود ، شاهد پخش مجموعه به اصطلاح طنز خنده بازار بودیم که این امر هم صد البته موجب اندوه عمیق گردید زیرا شاهد کوتاهی بزرگ رسانه ملی شدیم زمانی که به فرموده مقام معظم رهبری مردم سراسر کشور همدرد با مردم آذربایجان بودند ، رسانه ی ملی در رفاه و آسایش به پخش مجموعه خنده بازار پرداخت . مقام معظم رهبری در جمع مردم روستای زلزله‌زده کویچ آذربایجان شرقی فرمودند : مردم سراسر کشور هم آنطورى که من اطلاع پیدا کردم و حدس میزدم و مشاهده شد، همدرد با شما هستند. اینجور نیست که یک قطعه‌ى از کشور یک مصیبتى داشته باشد، دیگران نسبت به آن بى‌تفاوت باشند؛ نه، همه احساس همدردى میکنند (۱)
بعد از چنین اقدام شگفت انگیزی هم اکنون شاهد تمسخر چگونگی وصلت والدین آیت الله مقدس اردبیلی شدیم ، امری غیر لازم و غیر جائز و در یک جمله باورنکردنی .
برنامه به اصطلاح طنز خنده بازار در قسمت سه شنبه شب مورخ ۳۱/۰۵/۱۳۹۱ با نمایش جریانی از ازدواج یک فرد جوان شروع به تمسخر چگونگی وصلت والدین مرحوم آیت الله مقدس اردبیلی کرد . توهین به بزرگ مردی الهی که به محضر امام زمان ارواحنا له الفداء مشرف شده بود
شخصیتی که شیخ حر عاملی در وصف ایشان می نویسد : «احمد بن محمد اردبیلی عالمی فاضل، محققی عابد، مورد اطمینان و پارسا، عظیم‏الشأن و جلیل‏القدر و معاصر شیخ بهایی بود»
 
یا سید مصطفی تفرشی از معاصران او می‏نویسد:
«امرش در جلالت و اطمینان و امانت مشهورتر از آن است که ذکر شود و بالاتر از آن است که عبارتی بتواند آن را وصف کند. او متکلمی فقیه و عظیم‏الشأن و جلیل‏القدر و بلند منزلت و با ورع‏ترین شخص زمانش و عابدترین و با تقواترین آنها بود»
کسی که همه ی اعمالش برای خدا بود -«از بعضی مسموع شد که، مقدس در مدت چهل سال از او فعل مباح صادر نشد; چه رسد به حرام و مکروه »
«از مادر مقدس اردبیلی سؤال کردند، سبب مقام ارجمند فرزندش را . فرمود: من هرگز لقمه شبهه ناک نخوردم و قبل از شیر دادن به او، وضو می گرفتم و ابدا چشم به نامحرم نینداختم و در تربیت کودک بعد از شیر باز گرفتن، کوشیدم و نظافت و طهارت او را مراعات داشتم و با بچه های خوب، او را می نشاندم » (۶)
و در این باب سخن بسیار است ، تو خود حدیث مفصل بخوان از این مجمل
خداوند متعال در آیه ۶۷ سوره بقره فرمودند :
وَ إِذْ قالَ مُوسى لِقَوْمِهِ إِنَّ اللهَ یَأْمُرُکُمْ أَنْ تَذْبَحُوا بَقَرَةً قالُوا أَ تَتَّخِذُنا هُزُواً قالَ أَعُوذُ بِاللهِ أَنْ أَکُونَ مِنَ الْجاهِلینَ
و (به یاد آورید) هنگامى را که موسى به قوم خود گفت: «خداوند به شما دستور مى دهد گاوى را ذبح کنید (و قطعه اى از آن را به بدن مقتول بزنید، تا زنده شود و قاتل را معرفى کند.)» گفتند: «آیا ما را مسخره مى کنى؟» گفت: «به خدا پناه مى برم از این که از جاهلان باشم!»
حضرت موسی علیه السلام فرمودند : به خدا پناه مى برم از این که از جاهلان باشم این جمله یعنی اینکه در فرهنگ قرآن کسانی تمسخر می کنند که نادان هستند
شوخی با اشخاص به وسیله تمسخر امری شدنی اما بسیار ناپسند از نظر دین مبین اسلام است . ما از شهید مطهری آموختیم که جمله هدف وسیله را مباح می کند کاملا حرف بی اساس و غلطی است یعنی شاد کردن مردم و ایجاد سرور و شادمانی در محیط خانواده امری پسندیده است اما برای رسیدن به این هدف از هر وسیله ای نمی توانیم استفاده کنیم نمی توانیم افراد را مسخره کنیم و بعد اسمش را بگذاریم شوخی.نمی توانیم به جای متن قوی ، لودگی را جایگزین کنیم و...
....
ما وظیفه ی خود می دانستیم که این حرکت قبیح را مورد انتقاد قرار دهیم و امیدواریم که انشاء الله  برنامه های آتی صدا و سیما با دقت بیشتر و دقیق تری تهیه گردد  و چه بسا لازم باشد بخش بازبینی مجموعه های طنز صدا و سیما مورد تجدید نظر واقع گردد و از افرادی با در اختیار داشتن اطلاعات دینی قوی که وظیفه ی خود را به نحو احسن انجام دهند استفاده کنند.
اما آنچه در ذیل می آید حکایت چگونگی وصلت والدین مرحوم آیت الله مقدس اردبیلی می باشد که ابزار تمسخر مجموعه خنده بازار گردید
پدر مرحوم آیت الله مقدس اردبیلی و داستان سیب
مشهور است که پدر مرحوم مقدس اردبیلی در اوایل زندگی خود در کنار تبلیغ و ارشاد، به کار کشاورزی در روستای خود «نیار» اشتغال داشت . روزی در زمانی که مشغول زراعت بود، اتفاقا آب، سیبی را با خود آورد و ایشان هم آن را گرفته و خورد . بلافاصله با خود گفت این سیب برای که بود؟ و چرا آن را خوردم؟ کسی را در مزرعه به کار گمارد و از کنار آب برای پیدا کردن صاحب سیب به راه افتاد . پس از مدتی صاحب باغ را پیدا کرد و جریان را به او گفت . صاحب باغ که مرد روشن ضمیری بود، او را انسان خوبی یافت . به او گفت: آیا ازدواج کرده ای؟ گفت: خیر، ازدواج نکرده ام . صاحب باغ گفت: آب کشاورزی شما از توی همین باغ می گذرد و سیب هم مال درختان این باغ است و من آن را حلال نمی کنم . هر چه ایشان اصرار نمود و حتی خواست پول بدهد، قبول نکرد . گفت: با یک شرط حلال می کنم، دختری دارم اگر با آن دختر ازدواج کنید که البته هم کور است، هم کر است و هم شل، حلال می کنم .
پدر مرحوم مقدس اردبیلی ناگزیر قبول نمود . صاحب باغ او را به خانه خود برد، مجلس جشن عروسی برقرار کرد . ایشان به حجله روانه شد . وقتی تازه داماد، نوعروس را در نهایت کمال و جمال دید، پدر عروس را خواست و از او پرسید: شما که گفتید دختر من کور و کر و شل است، این دختر آن چنان نیست؟ پدر دختر اظهار داشت: این که گفتم دختر من کر است چون غیبت کسی را نشنیده است . کور است چون با دیده خود به نامحرمی ننگریسته است . شل است چون بدون اجازه پدر و مادرش از خانه بیرون نرفته است . شیخ محمد اردبیلی همسر خود را برداشته و پیش پدر و مادر خود به نیار آورد . باید نتیجه چنین پدری، شخصی چون مرحوم مقدس اردبیلی هم باشد .

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">